Poepangst: mijn kindje durft niet zonder luier te poepen

Veel kinderen die al goed kunnen plassen op het potje of de wc, willen voor poepen tóch liever een luier. Dit noemen we poepangst. Soms komt dat doordat je kind het spannend vindt, soms omdat poepen een keer pijn heeft gedaan. In dit artikel lees je hoe je poepangst herkent, waarom het normaal is, en hoe je stap voor stap helpt om het vertrouwen terug te krijgen — zonder strijd of druk.

1. Hoe herken je poepangst?

Vasthouden: kind kruipt in een hoekje, wiebelt, drukt billen samen, maar weigert potje/wc.
Luier vragen: kind wacht tot er een luier aan mag en poept pas daarna.
Angstgedrag: huilen, “au” zeggen zonder pijn, verstijven bij potje of wc.
Verstopping: harde poep, kleine beetjes in de broek, pijn → nog meer ophouden.

Poepangst is geen koppigheid, maar spanning. Je kind voelt controleverlies of herinnert zich pijn. Rust en veiligheid zijn de sleutel.

2. Waarom poepen moeilijker is dan plassen

Plassen lukt vaak eerder, maar poepen vraagt meer ontspanning. Het duurt langer, voelt kwetsbaarder en kan pijn doen. Eén pijnlijke ervaring kan genoeg zijn om angst vast te zetten. Daarom is het belangrijk dat jij de stap klein maakt en veiligheid biedt.

3. Eerste hulp: veiligheid en voorspelbaarheid

Voetensteun: potje of wc met krukje → ontspant bekkenbodem.
Kleine zitmomenten: na eten 1–3 minuten rustig zitten met boekje.
Scripts: “We gaan even zitten. Je lijf zegt wanneer het tijd is.”
Neutraal bij broekenpoep: “Oeps, poep in je broek. We maken het schoon. Klaar.”
Compliment op inzet: “Fijn dat je rustig zat.”

4. Stappenplan: van luier naar potje/wc

Stap 1 – Zittend in luier: laat je kind met luier aan op het potje/wc zitten. Zo went het aan houding en plek.
Stap 2 – Luier openknippen: knip de luier achter open zodat de poep in het potje valt. Je benoemt rustig wat er gebeurt.
Stap 3 – Zonder luier: als je kind er klaar voor is, zonder luier op het potje/wc. Houd het kort en voorspelbaar.
Stap 4 – Doorspoelen voorspelbaar maken: “Ik tel tot drie, dan spoelen we.” Kind mag meekijken of even weggaan.

5. Verstopping voorkomen

Voldoende drinken: verspreid water en thee over de dag.
Vezelrijk eten: groente, fruit, volkoren producten.
Beweging en ritme: buitenspelen en vaste eetmomenten helpen de darmen.
Bij pijn: pijn doorbreken is cruciaal; bij aanhoudende klachten snel advies vragen bij CB of huisarts.

6. Wat je beter niet doet

Geen druk (“Je moet nu!”) → geeft meer spanning.
Niet straffen of plagen → vergroot schaamte en angst.
Niet lang laten zitten → 1–3 minuten is genoeg, anders wordt het een strijd.

7. Scripts die helpen

Bij start: “We gaan even rustig zitten. Jij bepaalt het tempo.”
Bij spanning: “Het is spannend. Ik blijf bij je. Eén minuutje is genoeg.”
Met luier: “Je mag in je luier poepen, maar wel zittend. Zo oefenen we.”
Compliment: “Wat zat jij rustig en dapper.”

Veelgestelde vragen

Mijn kind wil alleen in luier poepen. Is dat erg?

Dat mag tijdelijk. Gebruik het als tussenstap: altijd zittend en langzaam afbouwen (luier openknippen → zonder luier).

Hoe vaak moet een kind poepen?

Dat verschilt. Let vooral op comfort: geen pijn, geen opvallend ophouden. Meerdere dagen harde poep of pijn → overleg met CB/huisarts.

Mijn kind heeft pijn en is bang. Wat doe ik?

Doorbreek de pijn-angst-cirkel: veel drinken, vezels, korte zitmomenten met ontspanning. Blijft het pijnlijk? Snel advies vragen bij CB/huisarts.

Moet ik belonen met stickers?

Niet nodig. Kleine complimenten (“Fijn dat je even zat”) werken beter. Stickers alleen tijdelijk en voor proberen, niet alleen voor resultaat.

Samenvatting

Poepangst komt vaak voor en betekent niet dat je kind “niet wil”, maar dat het spanning voelt. Je helpt met kleine, voorspelbare stappen: eerst zittend in luier, dan luier openknippen, daarna zonder luier. Hou het kort, veilig en vriendelijk, en voorkom pijn door voldoende drinken en vezels. Straf of druk werkt averechts. Met rust, herhaling en steun groeit het vertrouwen — en durft je kind uiteindelijk ook zonder luier te poepen.